Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης: Ένας υπέρμαχος των εθνικών συμφερόντων του Ελληνισμού

Ένα συναπάντημα φίλων, συγγενών, συναδέλφων και εκτιμητών σε μια φορτισμένη συγκινησιακά ατμόσφαιρα. Μια σύναξη όλων όσοι ακόμα επιμένουν να νοιάζονται για την Κύπρο και την Ελλάδα και να αγωνιούν για το παρόν και το μέλλον του Ελληνισμού. Μια αγαπητική συγκέντρωση εκείνων που γνώρισαν, έγιναν φίλοι και συνάδελφοι, εκτίμησαν, αναγνώρισαν και τιμούν έναν από τους πιο διακεκριμένους Θουκυδίδειους ρεαλιστές διεθνολόγους του Ελληνισμού.

Τετάρτη, 17 Ιανουαρίου 2024, «Αρχάγγελος». Εκδήλωση για τον Χριστόδουλο Κ. Γιαλλουρίδη για να τιμηθεί η μνήμη του, ένα χρόνο μετά την αδόκητη εκδημία του. Την οργάνωσαν η Ελληνική Εταιρεία Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ιεράς Μονής Κύκκου και ο εκδοτικός οίκος Ι. Σιδέρης.

Στην παρουσία του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας, κ. Νικηφόρου και του Πρέσβη της Ελλάδος, κ. Παπαμελετίου και εκλεκτού ακροατηρίου, ο Στέλιος Περράκης, στενός φίλος και συνάδελφος του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων, αναφέρθηκε αδρομερώς στον τιμώμενο, και με έκδηλη συγκίνηση εξήρε την πολυετή φιλία, την άψογη συνεργασία, το ήθος, την ποιότητα, το χιούμορ και ειδικά τις θέσεις και απόψεις του για το Κυπριακό, τα Ελλαδοτουρκικά και τις έγνοιες του για την ιδιαίτερη πατρίδα του.

^{Από αριστερά προς δεξιά: Ο γιος του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη, Κωστής, ο Πρέσβης της Ελλάδος κ. Παπαμελετίου και ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας, κ. Νικηφόρος.}

Στη συνέχεια διάβασε χαιρετισμό του Ανδρέα Σιδέρη, εκδότη και φίλου του Χρ. Κ. Γιαλλουρίδη, τον οποίο χαρακτήρισε υπέρμαχο των εθνικών συμφερόντων, «έναν ανοιχτόμυαλο σύγχρονο Ευρωπαίο, που δεν κουραζόταν να τονίζει ότι, όποιος διαγράφει το παρελθόν του, διαγράφει και το μέλλον του. Οξύνους και διορατικός. Άριστος γνώστης και αναλυτής της γεωπολιτικής και των διεθνών σχέσεων αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας Θουκυδίδειος ρεαλιστής, από τους θεμελιωτές της ρεαλιστικής σχολής σκέψης στις διεθνείς σχέσεις.

»Προειδοποιούσε αταλάντευτα για τον τουρκικό αναθεωρητισμό και τον ασυγκράτητο επεκτατισμό. Σκληρός και ανένδοτος πολέμιος του Σχεδίου Ανάν, υπογράμμιζε: ''Εάν το είχαμε υπογράψει, σήμερα η Κύπρος θα είχε ήδη τουρκοποιηθεί’’. Επωδός του: Η Ελλάδα οφείλει να αναπτύξει αποτρεπτική ισχύ έναντι της Τουρκίας με παράλληλη θωράκιση της Κύπρου και αξιοποίηση της ''πολιτισμικής μας ισχύος’’.

»Θα έλεγε κανείς πως ο εαυτός του Λάκη Γιαλλουρίδη σφυρηλατήθηκε από τις σοφές παραινέσεις του πατέρα του, Κωνσταντίνου Γιαλλουρίδη, και εξελίχθηκε ακολουθώντας τη δική του ιδιωτική αλήθεια που τον κατέτρυχε και δεν ήταν άλλη από τον φόβο για την τουρκοποίηση της Κύπρου, το μέλλον της κατεχόμενης βόρειας Κύπρου και της αγαπημένης του πόλης της Μόρφου».

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης η κυρία Βιβή Κεφαλά, καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, παρουσίασε αφιερωματικό τόμο στον Χριστόδουλο Κ. Γιαλλουρίδη, ένα Liber Amicorum, με τίτλο: «Διεθνής Πολιτική & Διεθνείς Θεσμοί σε έναν κόσμο που αλλάζει», του εκδοτικού οίκου «Ι. Σιδέρης», που επιμελήθηκε με τους Στ. Περράκη και Γρηγόρη Τσάλτα. Περιλαμβάνει 24 σημαντικά κείμενα/συμβολές, που αφορούν στην Ιστορία, στον Πολιτισμό, στο Διεθνές Δίκαιο, στην Οικονομία, στην Πολιτική Επιστήμη και στις Διεθνείς Σχέσεις με έμφαση στα ελληνο-τουρκικά και στο Κυπριακό.

Ακολούθησε συζήτηση στρογγύλης τραπέζης με θέμα: «Το κυπριακό πρόβλημα στο πλαίσιο των σύγχρονων διεθνών εξελίξεων», με τη συμμετοχή των πανεπιστημιακών καθηγητών Στέλιου Περράκη, Γεώργιου Ανεψιού, Μάριου Ευρυβιάδη και Ανδρέα Θεοφάνους. Συντονιστής ήταν ο Σάββας Ιακωβίδης, δημοσιογράφος.

Μ. Ευρυβιάδης: Ο Χριστοδουλίδης ενώπιον υπαρξιακού διλήμματος

Πρώτος πήρε τον λόγο ο Μάριος Ευρυβιάδης, Καθηγητής στις Διεθνείς Σχέσεις και Ασφάλεια - Αναπληρωτής Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικών και Διεθνών Σπουδών, στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου. Κατέθεσε οκτώ θέσεις και σκέψεις, ως εξής:

1.- Οι τουρκικές επιδρομές του 1974 στόχο είχαν και την κατάκτηση εδαφών. Ο πρωταρχικός στόχος ήταν πολιτικός. Η κατάλυση του κυπριακού κράτους του 1960, που επεδίωκαν, ταυτόχρονα, και οι πάτρωνες των Τούρκων.

2.- Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι «μικρό» κράτος. Είναι ανίσχυρο. Είναι, όμως, και παραμένει κράτος.

3.- Η νήσος Κύπρος και, συνεπώς, το κυπριακό κράτος έχει, λόγω γεωγραφίας, μια διαχρονική μείζονα στρατηγική σημασία και αξία μέσα στο διακρατικό σύστημα, η οποία είναι άγνωστη σε όσους κατά καιρούς ασκούν εξουσία στην Κυπριακή Δημοκρατία.

4.- Οι Αγγλοσάξονες έχουν αλώσει τη Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ. Αυτοί ελέγχουν και καθορίζουν την πολιτική ατζέντα της. Για τους παροικούντες είναι γνωστοί ως οι «pen holders»!

5.- Μέσω της άλωσης της Γραμματείας ο λεγόμενος διακοινοτικός διάλογος, ή συνομιλίες στην Κύπρο, εκφυλίστηκε επί σχεδίου. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουν οι Προεδρίες Βασιλείου και Κληρίδη.

6.- Όπως είναι δομημένες οι συνομιλίες, νομοτελειακά θα καταλήξουν -αν καταλήξουν- στη διάλυση του κυπριακού κράτους.

7.- Είναι θέμα χρόνου ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης να βρεθεί μπροστά σε ένα υπαρξιακό, για τον ίδιο και τον λαό, δίλημμα. Τι θα πράξει; Θα διασφαλισθούν τα θεμελιώδη; Ασφάλεια, πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα;

8-. Τι πρέπει να γίνει; Δεν πρέπει να καταλύσουμε το κράτος του 1960, το οποίο είναι ταυτόχρονα θεσμός ασφάλειας και ελευθερίας.

Δεν πρέπει να καταλύσουμε το κράτος του 1960, το οποίο είναι ταυτόχρονα θεσμός ασφάλειας και ελευθερίας

Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί ν' αντέξει νέα ανωμαλία σε σχέση με τη διεθνή νομιμότητα

Α. Θεοφάνους: Η πολιτική απέτυχε, νέα στρατηγική προσέγγιση

Στη δική του παρέμβαση, ο Ανδρέας Θεοφάνους, Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, αναφέρθηκε στη φιλία του με τον Χριστόδουλο Κ. Γιαλλουρίδη. Επισήμανε πως τον τιμώμενο «ενοχλούσε η απουσία γνώσης/η μη επιστράτευση της επιστημονικής γνώσης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Μάλιστα μειδιούσε για τον λανθασμένο τρόπο χρησιμοποίησης της έννοιας πολιτικός ρεαλισμός. Θεωρούσε καθοριστικής σημασίας την προάσπιση της κρατικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έδινε επίσης ιδιαίτερη σημασία στην έννοια της κυριαρχίας. Ήταν υπέρμαχος του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και της περαιτέρω ενίσχυσης όλων των συντελεστών ισχύος».

Ο καθηγητής Θεοφάνους επισήμανε πως αν οι συνομιλίες επαναρχίσουν με τις γνωστές θέσεις των δύο πλευρών -διζωνική και δύο κράτη- είτε θα καταλήξουν σε μια χαλαρή ομοσπονδία είτε σε συνομοσπονδία. «Επαναλαμβάνω», πρόσθεσε, «την ανάγκη για μια νέα στρατηγική προσέγγιση. Η πολιτική που έχει ακολουθηθεί όλα αυτά τα χρόνια έχει αποτύχει. Θεωρώ σημαντική την κατάθεση εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας συγκεκριμένων προτάσεων για μια βιώσιμη ομοσπονδιακή διευθέτηση – μια διευθέτηση, η οποία θα προκρίνει ένα κανονικό κράτος. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ απαραίτητη μια εξελικτική διαδικασία.

»Παράλληλα η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να αναβαθμίσει όλους τους συντελεστές ισχύος και να προσπαθήσει ταυτόχρονα να καταστεί ένα κράτος πρότυπο στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, είναι λανθασμένη πολιτική η αποσύνδεση του Κυπριακού από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις».

Και κατέληξε: «Πολλές φορές έχει λεχθεί ότι η Κύπρος είναι μακριά και, ως εκ τούτου, η Ελλάδα αδυνατεί να την στηρίξει. Και, όμως, τον πέμπτο αιώνα π.χ. η Αθήνα ήταν παρούσα για τον Κίμωνα, ο οποίος ''και νεκρός ενίκα’’».

^{Οι τέσσερεις πανεπιστημιακοί, από αριστερά προς τα δεξιά: Μ. Ευρυβιάδης, Α. Θεοφάνους, ο συντονιστής Σάββας Ιακωβίδης, ο Γ. Ανεψιού και ο Στ. Περράκης.}

Γ. Ανεψιού: Εθνικό φρόνημα με αφήγημα απελευθέρωσης

Ο Γεώργιος Ανεψιού, ταξίαρχος (ε.α), Διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου και μέλος του ΔΣ της ΕΕΔΔΔΣ, στη δική του παρέμβαση, αφού επισήμανε ότι όλοι αναγνώριζαν τη σοβαρότητα θέσεων και επιχειρημάτων και τον πραγματισμό των προτάσεων του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη, υπογράμμισε πως:

Η σκληρή ισχύς, δηλ. οι εξοπλισμοί, δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά εάν δεν ληφθούν υπόψη «και άλλοι παράγοντες εξίσου σημαντικοί, όπως ο ποσοτικός και ποιοτικός δείκτης που αφορά το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό, τα στοιχεία της δημογραφίας, η συνοχή της κοινωνίας, οι επιμέρους δείκτες ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, το εύρωστο πολιτιστικό υπόβαθρο, η ποιότητα της κρατικής λειτουργίας κ.λπ., και, κυρίως, το στοιχείο της έντονης (ή μη) συλλογικής συνείδησης και του ισχυρού εθνικού φρονήματος, που θα πρέπει να διέπει τα μέλη ενός λαού (ατομικά και/ή συλλογικά).

»Είναι απολύτως απαραίτητο, ο Ελληνισμός στην Κύπρο και στη μητροπολιτική Ελλάδα, αλλά και στη διασπορά, να ενισχύσει και να επανακτήσει το κάπως υποβαθμισμένο σύνθημα του ''ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ’’, που θα πρέπει να συνοδευτεί και με το εξίσου απαραίτητο ''αφήγημα απελευθέρωσης’’, ως πίστη και ως απαίτηση στις ψυχές και στη φρόνηση καθενός μας, σε Κύπρο και αλλαχού». Το φρόνημα, πρόσθεσε ο Γ. Ανεψιού, «είναι πυρηνική βόμβα και είναι αχρησιμοποίητη» και υπογράμμισε ότι όλη η κοινωνία πρέπει να εκπέμψει μήνυμα αγώνα και αντίστασης. «Μια βιώσιμη και δίκαιη λύση», κατέληξε, πρέπει «να σέβεται τις αρχές της δημοκρατικής εκπροσώπησης, το ευρωπαϊκό κεκτημένο, το Διεθνές και εσωτερικό Δίκαιο της Κυπριακής Δημοκρατίας, και δη τα Δικαιώματα του ανθρώπου και γενικότερα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια όλων των νόμιμων Κυπρίων πολιτών».

Λάθος η αποσύνδεση των Eλληνοτουρκικών από το Κυπριακό

Το φρόνημα του λαού είναι πυρηνική βόμβα και είναι αχρησιμοποίητη

Στ. Περράκης: Καμία απόκλιση από αρχές-κανόνες του Διεθνούς Δικαίου

Τη συζήτηση έκλεισε ο Στέλιος Περράκης, Ομότιμος Καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών, πρώην Αντιπρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου, πρώην Πρέσβης - Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων.

Στην παρέμβασή του, ο Στ. Περράκης επισήμανε ότι φέτος γιορτάζουμε 20 χρόνια από την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ και θλιβόμαστε για τα 50 χρόνια τουρκικής κατοχής του βόρειου τμήματός της. Η συγκυρία δείχνει, ανέφερε, πως η διεθνής δικαιοταξία διέρχεται κρίση και αυτό το διαπιστώνουμε όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ουκρανία και στη Γάζα. Το Διεθνές Δίκαιο, είπε, είναι σαφές. Στην Κύπρο και στην Ουκρανία έγιναν εισβολές που το παραβιάζουν. Το Ισραήλ, ενώ είχε δίκαιο στην αντίδρασή του, μετά τη σφαγή εκατοντάδων πολιτών του από τη Χαμάς, έχασε την έξωθεν καλή μαρτυρία με τους φονικούς βομβαρδισμούς που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, ειδικά γυναικών και παιδιών.

Ο Στ. Περράκης αναφέρθηκε και στην «Πανελλήνια Επιτροπή για την Ευρωπαϊκή λύση στην Κύπρο», που ιδρύθηκε το 2004 από Έλληνες και Έλληνες Κύπριους πολίτες. Η Επιτροπή συγκάλεσε ένα διεθνές panel ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, αποτελούμενο από οκτώ διαπρεπείς καθηγητές πανεπιστημίων από εφτά χώρες με ειδικότητα στο Διεθνές Δίκαιο, στο Συνταγματικό Δίκαιο και στην Πολιτική Επιστήμη. Οι οκτώ εμπειρογνώμονες αντέκρουσαν και αποδόμησαν το Σχέδιο Ανάν, υπενθυμίζοντας τις κρίσιμες πτυχές του Διεθνούς Δικαίου που έπρεπε να ισχύσουν. Ο Στ. Περράκης υπογράμμισε ότι δαιμόνια τύπου Ανάν είναι απαράδεκτες αποκλίσεις από ένα δικαιϊκό πλέγμα ρυθμίσεων που αφορούν όλο τον κόσμο.

Ύστερα από 50 χρόνια τουρκικής κατοχής, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει, λέγει: «''Πόσο’’ Διεθνές Δίκαιο μπορεί να χωρέσει ένα ''σχέδιο’’ το οποίο θα γινόταν αποδεκτό από τον κυπριακό λαό, ώστε να μη δημιουργούνται τριβές σε επίπεδο δικαιωμάτων του ανθρώπου;». Και κατέληξε:

«Το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορεί να αντέξει νέα ανωμαλία σε σχέση με τη διεθνή νομιμότητα και τη δικαιοκρατική λειτουργία ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού δημοκρατικού κράτους. Και αυτό περιλαμβάνει και το ζήτημα των βρετανικών ''κυριαρχικών’’ βάσεων, ιδίως μετά και τη Γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Αρχιπέλαγος Chagos, το 2019. Γι’ αυτό η απάντηση στο ερώτημα είναι μία: Καμία απόκλιση από αρχές και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που θεμελιώνουν τη διεθνή δικαιοταξία έως σήμερα και την κυρίαρχη παρουσία κρατών χωρίς υποταγή σε ''ηγεμονίες’’ βίας και ''νομιμοφανών’’ επιταγών που την αναιρούν».